[ سید علی صالحی شاعر و نویسنده معاصر ]
آن روز که سیلاب آن همه نور
از شب این دره به گورستان ستاره می رسید
تو کجا بودی ببینی بر بی راه ماندگان مجبور
چه رفته است.
( سید علی صالحی )
در سال ۶۲ یا ۶۳ کتابی خواندم بنام ( خبر آن سالها ) از خسرو نسیمی، نویسنده را نمی شناختم. کتاب سر گذشت نویسنده و شرح فعالیتهای شاعرانگی و اجتماعی او بود. کتاب را از تهران خریدم و در مسافرخانه باب همایون در میدان توپخانه تهران تاآخر خواندم. کتابی بسیار متفاوت یافتم، سرگذشت جوان شیفته ای که بلحاظ ادبی دلباخته پری کوچک غمگین شعر امروزمان ( فروغ فرخزاد ) می شود و هر شب خواب او را می بیند مثل فروغ در شعر بلند ( کسی که مثل هیچکس نیست. ) به تهران کوچ می کند و در سال ۱۳۵۶ جایزه ادبی فروغ را از شاعران پر مدعای پایتخت نشین می رباید.
برای من کتاب خبر آن سالها بسیار جذاب و پر از فرازهایی بود که خود به نوعی آنرا در ذهنم می پروراندم. یکی دوسال بعد دانستم که نویسنده آن کتاب شگفت آور سید علی صالحی شاعر معاصر میهنمان است.
سید علی صالحی، زاده سال ۱۳۳۴ در یکی از روستاهای ایذه استان خوزستان است. در جوانی اولین اشعارش را در مجله شرکت نفت چاپ می کند. خلاقیت و ذهنیت سرشار ادبی ازجوانی شاعر را رها نمی کند. شعرهای او در محافل ادبی تهران دست به دست می شود.
شیفتگی او به شعر و ادبیات چنان او را از درون به جوشش وامیدارد که به سرایش شعرهای می پردازد که جایزه شعری فروغ فرخزاد را برای او به ارمغان می آورد. صالحی حال دیگر مؤنس واقعی پری کوچک غمگینی شده بود که دلش را در یک نی لبک چوبی می نواخت.
صالحی پس از قیام ۵۷ وارد دانشکده هنرهای دراماتیک تهران می شود و در رشته ادبیات تحصیل می کند. در جریان انقلاب فرهنگی و سرکوب دانشجویانی انقلابی یک سیر کتک از اوباشان حزب اللهی نوش جان می کند و مدتی بازداشت می شود. در همین سالها با آشنایی و حضور فعال در محافل ادبی تهران با حمایت اسماعیل خویی و شادروان غلامحسین ساعدی وارد کانون نویسندگان ایران ی شود.
سید علی صالحی به دنبال رسیدن به ضرورت ساده کردن زبان شعر در سال ۱۳۶۴ جنبش شعر گفتارگرا را پایه گذاری می کند. این طرح در دهه ۷۰ مورد استقبال بسیاری از شاعران قرار می گیرد. خودش در این مورد می گوید:
«ریشه شعر گفتار به گات‌های اوستا بازمی‌گردد. معمار نخست آن حافظ است و نیما و شاملو هم چند شعر نزدیک به این حوزه سروده‌اند. اما فروغ دقیقاً یک شاعر کامل در «شعر گفتار» است. من تنها برای این حرکت «عنوانی دُرُست» یافتم و سپس در مقام تئوریسینِ مؤلف، مبانی تئوریک آن را کشف و ارائه کردم. همین!»
صالحی از سالهای ۶۹ تا ۷۹ دبیری سرویس ادبی مجله وزین [ دنیای سخن ] بر عهده می گیرد. او از سال ۱۳۷۹ در دفتر مجله دنیای سخن کارگاره شعر راه اندازی می کند که بسیاری از شاعران جوان ازطریق آموخته های ادبی او با ادبیات و شعر معاصرمان آشنا می شوند. یکی از معدود جوانان شاعر کارگاه شعر صالحی دوست شاعر فرزانه مان آقای علی آموخته نژاد است که به توصیه سید علی صالحی اولین دفتر شعرش را چاپ می کند.
آموخته نژاد در باره شخصیت ادبی صالحی به یکی از دوستانمان در خمیر می گوید: آقای صالحی همیشه دوستان جوان شاعر را به انتشار دفتر شعرشان تشویق می کرد و همیشه می گفت از چاپ شعرتان هراس نداشته باشد، بگذارید جامعه ادبی مان در مورد شما قضاوت کند.
در انتها شعر معروفی از سید علی صالحی که با صدای زنده یاد خسرو شکیبایی در فضای مجاری قابل دسترس است با هم می خوانیم:
سلام!
حال همه‌ی ما خوب است
ملالی نيست جز گم شدنِ گاه به گاهِ خيالی دور،
که مردم به آن شادمانیِ بی‌سبب می‌گويند
با اين همه عمری اگر باقی بود
طوری از کنارِ زندگی می‌گذرم
که نه زانویِ آهویِ بی‌جفت بلرزد و
نه اين دلِ ناماندگارِ بی‌درمان!
تا یادم نرفته است بنویسم
حوالیِ خوابهای ما سالِ پربارانی بود
می‌دانم همیشه حیاط آنجا پر از هوای تازه‌ی باز نیامدن است
اما تو لااقل، حتی هر وهله، گاهی، هر از گاهی
ببین انعکاس تبسم رویا
شبیه شمایل شقایق نیست!
راستی خبرت بدهم
خواب دیده‌ام خانه‌ئی خریده‌ام
بی‌پرده، بی‌پنجره، بی‌در، بی‌دیوار ... هی بخند!
بی‌پرده بگویمت
چیزی نمانده است، من چهل ساله خواهم شد
فردا را به فال نیک خواهم گرفت
دارد همین لحظه
یک فوج کبوتر سپید
از فرازِ کوچه‌ی ما می‌گذرد
باد بوی نامهای کسان من می‌دهد
یادت می‌آید رفته بودی
خبر از آرامش آسمان بیاوری!؟
نه ری‌را جان
نامه‌ام باید کوتاه باشد
ساده باشد
بی حرفی از ابهام و آینه،
از نو برایت می‌نویسم
حال همه‌ی ما خوب است
اما تو باور نکن!
دفترهای شعر[ویرایش]
- لیالیِ لا
- یوماآنادا - ۱۳۸۴
- پیشگو و پیاده شطرنج - ۱۳۶۷
- مثلثات و اشراق‌ها
- عاشق شدن در دی‌ماه، مردن به وقت شهریور – ۱۳۷۶
- دیرآمدی ری‌را... نامه‌ها - ۱۳۷۳
- نشانی‌ها – ۱۳۷۴
- سفر بخیر مسافر غمگین پاییز پنجاه و هشت – ۱۳۷۵
- آسمانی‌ها – ۱۳۷۶
- رویاهای قاصدک غمگینی که از جنوب آمده بود – ۱۳۷۶
- ساده بودم، تو نبودی، باران بود – ۱۳۷۷
- آخرین عاشقانه‌های ری را - ۱۳۷۸
- دعای زنی در راه که تنها می‌رفت – ۱۳۷۹
- چیدن محبوبه‌های شب را تنها به باد یاد خواهد داد – ۱۳۸۰
- دریغا ملا عمر... – ۱۳۸۰
- از آوازهای کولیان اهوازی (شعرهای دوران جوانی، ۱۳۵۷–۱۳۵۰) - ۱۳۸۲
- سمفونی سپیده‌دم
- ردپای برف، تا بلوغ کامل گل سرخ[۳][۴]
- دختر ویولن‌زن در کوچه‌های برفی آذرماه - ۱۳۹۶
گزینه‌های اشعار[ویرایش]
- گزینه اشعار - ۱۳۸۳
- مجموعه اشعار (دفتر یکم) - ۱۳۸۴
بر اساس گزارش ایسنا در سال نود و یک، گزیدهٔ اشعار سید علی صالحی به چاپ هفتم نیز رسیده است.[۵]
تصحیح دیوان شاعران دیگر[ویرایش]
- ققنوس در شب خاکستر (مجموعه اشعار سیدعمادالدین نسیمی، به همراه هفت گفتار پیرامون احوال و آثار او)- ۱۳۶۸
رمان‌ها[ویرایش]
- علو - ۱۳۷۶
- چشم براه بانو - ۱۳۷۵
کارگاه‌های شعر[ویرایش]
صالحی در سال ۱۳۷۵ اولین کارگاه شعر خود را در تهران با عنوان کارگاه شعر معیار (در مجله معیار) تأسیس کرد. در سال ۱۳۷۹ صالحی مجدداً کارگاه شعر دنیای سخن (در مجله و دفتر دنیای سخن) را راه‌اندازی می‌کند که با استقبال خوبی روبرو می‌شود. این کارگاه تاکنون فعال است.
آثار دربارهٔ صالحی[ویرایش]
- فرستاده شفانویسِ اردی‌بهشت - زنگی و شعر سید علی صالحی
- زندگی و شعر سیدعلی صالحی - فیض شریفی
- دکلمه خسرو شکیبایی از اشعار سید علی صالحی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر